Bệnh tay chân miệng: hướng dẫn chăm sóc trẻ tại nhà
Bệnh tay chân miệng do siêu vi trùng đường ruột thuộc nhóm enterovirus gây ra, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và gặp nhiều nhất ở trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh xảy ra quanh năm, tăng nhanh từ tháng 2 đến tháng 4 và từ tháng 9 đến tháng 12. Vậy nên, cha mẹ nên trạng bị những kiến thức về bệnh cũng như cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà.
Dấu hiệu của bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng lây nhanh từ trẻ này sang trẻ khác do các chất tiết từ mũi miệng, phân, nước bọt khi trẻ bệnh, ho và hắt hơi. Thời gian ủ bệnh từ 3-6 ngày, trẻ có biểu hiện như:
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao từ 39 đến 40 độ C.
- Trẻ đau họng, chảy nước bọt liên tục biếng ăn, quấy khóc, khó ngủ, biểu hiện của rung chi, giật mình chới với.
- Trẻ có những tổn thương da chủ yếu ở miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông hoặc rìa các ngón tay.
- Tổn thương chủ yếu ở miệng là các vết loét đỏ hoặc do bóng nước vỡ ra đường kính khoảng 2-3 mm ở vòm họng, niêm mạc má, lưỡi.
- Tổn thương da thường có hình bóng nước có đường kính khoảng 2-10mm nổi cộm hoặc ẩn dưới da, khi bóng nước khô thường để lại các vết thâm da.
Các triệu chứng khi có biến chứng
Về biến chứng thần kinh: trẻ có biểu hiện của rung giật cơ, bứt rứt, lừ đừ, giật mình, chới với, trẻ yếu chi, co giật và nặng hơn có thể dẫn đến hôn mê. Về hô hấp và tim mạch có biểu hiện mạch nhanh, trẻ có biểu hiện tay chân lạnh, thở nhanh.
Cha mẹ cần đưa trẻ vào bệnh viện ngay khi trẻ có các triệu chứng sau:
- Trẻ sốt cao trên 39 độ C, giật mình liên tục.
- Đi đứng loạng choạng, rung chi, đảo mắt.
- Nôn ói nhiều, khó thở.
- Quấy khóc nhiều, bứt rứt, co giật.
Trong những trường hợp bệnh nhẹ, cha mẹ có thể điều trị tại nhà cho trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ. Do bệnh tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên chủ yếu điều trị triệu chứng bằng cách dùng các loại thuốc hạ sốt, giảm đau, bù đủ nước nếu có sốt cao.
Bên cạnh đó cha mẹ cần thực hiện chăm sóc trẻ bị tay chân miệng theo những cách sau:
- Bệnh nhi cần được ăn đủ dinh dưỡng.
- Ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu.
- Vệ sinh miệng thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn.
- Bôi các dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm.
- Khi có biến chứng viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi phải nhập viện ngay để có biện pháp điều trị.
Chăm sóc và phòng ngừa bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng hiện nay vẫn là bệnh lý ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của trẻ khiến cho nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Bệnh tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin để phòng bệnh. Đối với trẻ bị tay chân miệng độ 1 bác sĩ khuyên cần được chăm sóc và điều trị tại nhà, vì vậy cha mẹ cần lưu ý những thông tin cơ bản sau đây:
- Cách ly: cách ly đúng giữa trẻ lành và trẻ bệnh để hạn chế sự lây lan ở trong gia đình và trong cộng đồng, nên cho trẻ nghỉ học từ 7-10 ngày. Gia đình có nhiều trẻ nhỏ cần cách ly đúng trẻ lành và trẻ bệnh tùy theo điều kiện mỗi gia đình. Bên cạnh đó cha mẹ nên giám sát các hoạt động của con phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
- Vệ sinh: Cha mẹ nên vệ sinh sạch sẽ bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với trẻ bệnh, mang khẩu trang khi chăm sóc trẻ, thường xuyên tắm cho trẻ mỗi ngày và tạo thói quen rửa tay bằng xà phòng cho trẻ bị bệnh.
- Quần áo, tã lót: trước khi giặt bằng xà phòng, cha mẹ nên ngâm vào dung dịch khử khuẩn Cloramin B 2% hoặc ngâm qua nước sôi trước khi giặt. Các vật dụng cá nhân của trẻ (ly nước, bình pha sữa, muỗng ăn cơm, chén bát,…) nên được ngâm qua nước sôi trước khi sử dụng và sử dụng riêng cho từng trẻ.
- Vệ sinh sạch sẽ nhà cửa: vệ sinh sàn nhà, các bậc cầu thang, lan can, núm cửa, đồ chơi của trẻ bằng dung dịch khử khuẩn.
- Chất dinh dưỡng: Ưu tiên cho trẻ ăn các món trẻ yêu thích và theo chế độ 3 chữ L lớn (Lỏng – Lạt – Lạnh) giúp trẻ ăn uống ngon miệng hơn, không kích ứng các vết loét ở miệng.
Trên đây là một số lưu ý về cách chăm sóc trẻ bị bệnh tay chân miệng, tuy nhiên một số trường hợp khi trẻ bị sốt thì cho trẻ uống hạ sốt hoặc giảm đau. Bên cạnh đó, cha mẹ nên thường xuyên theo dõi các dấu hiệu nặng của trẻ và nhập viện khi trẻ có các dấu hiệu trở nặng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.
Xem thêm: Cách hạ sốt cho trẻ nhanh chóng và an toàn.